شیر کنترل مخزن چیست؟
شیر کنترل مخزن با نام عمومیِ Control Valve، روی مخازن FRP نصب میشود و به همین دلیل آن را با نام Tank Control Valve یا FRP Control Valve یا Flush Valve Of FRP Tank یا FRP Flow Control Valve نیز میشناسند. از آنجا که بیشترین کاربرد مخازن FRP در تصفیه آب به عنوان سیستم سختیگیر و یا تصفیه کربنی است، شیر کنترل با نام شیر سختی گیر Water Softener Valve یا شیر مخزن فیلتر هم شناخته میشود. در مجموع این شیرها را برای کنترل عملکرد سیستمهای تصفیه شنی، تصفیه کربنی، سختی گیر و دیونایزر Deionizer استفاده میکنند.
شیر مخزن frp عموما در دهانه بالایی مخزن و گاهاً در دهانهای که روی بدنه آن تعبیه شده، نصب میگردد. شیرهای کنترل از مواد خاص پلیمری و PVC ساخته میشوند که مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته و نسبت به مواد اسیدی، قلیایی، نمک و ... واکنش نشان نمیدهند.
میزان دبی آب ورودی و خروجی به نوع شیر کنترل مخزن بستگی دارد و باید بر اساس نیاز، انتخاب و نصب شود. شیرهای کنترل مخازن FRP میتوانند از 1 تا 50 مترمکعب آب را در هر ساعت از خود عبور دهند. اتصال آنها به مخزن FRP نیز عموما به صورت رزوهای است. برای مخازن خیلی بزرگ، ممکن است شیر با اتصال فلنچ نصب گردد. اندازه اتصال به مخزن، 2.5، 4 و 4.5 اینچ است. برای مسیرهای ورود و خروج نیز اندازه رزوه میتواند بر اساس مدل شیر متفاوت باشد. اتصالات 3/4 ، 1 و 2 اینچ پرکاربرد و رایج هستند. طبعا برای دبیهای بالا، اندازه ورودی و خروجی بزرگتر خواهد بود.
مزایای استفاده از شیر مخزن frp
- نصب راحت و سریع
- طول عمر بالا
- عملکرد راحت و باز و بسته نمودن سریع مسیرهای ورود و خروج آب
- کمترین میزان نشتی آب
- طراحی خوب و فشرده
- قابلیت عبور ظرفیتهای مختلفی از دبی بر اساس نوع شیر (از 2 تا 50 مترمکعب در ساعت)
- دارای انواع سایز در اتصالات ورودی و خروجی
شمارههای تماس جهت مشاوره و خرید 02186027905 - 02634606148 ، واتس اپ و تلگرام 09359103243
انواع شیر مخزن FRP
شیر مخزن بر اساس نوع عملکرد و همچنین نوع کاربرد دستهبندی میشود.
از لحاظ عملکرد، شیر کنترل مخزن را به دو دسته تقسیم میکنند:
-
شیر دستی مخزن frp:
- این شیرهای کنترل به صورت دستی کار میکنند و گاهاً با نام شیر نیمه اتومات هم شناخته میشوند. یک اهرم روی شیر تعبیه شده که با چرخاندن آن در جهات مشخص شده، مسیر ورود و خروج خاصی باز یا بسته میشود. شیرهای دستی باید توسط اپراتور کنترل شوند و قابلیت برنامهریزی ندارند. به دلیل وابستگی به دقت و دانش اپراتور، سبب کاهش بهرهوری عملکرد در مخازن میشوند. رایجترین شیرهای کنترل دستی از مواد پلیمری مانند پلیپروپیلن تولید میشوند. اما شیرهای کنترل فلزی هم در بازار هستند که به نام شیر کله گاوی هم معروف هستند، به رنگ عموما نارنجی بوده و برای مخازن فلزی قابل استفاده میباشند.
-
شیر اتوماتیک مخزن frp:
- عملکرد این شیر به صورت خودکار تنظیم میشود و با نام شیر اتومات مخزن هم شناخته میشود. قابل برنامهریزی بوده و میتوانید مشخص نمایید که در چه ساعتی از روز، در چه روزهایی و برای چه مدت زمانی، کدام مسیر باز یا بسته باشد. این نوع شیرها بر اساس زمان برنامهریزی میشوند. نوع دیگری از شیرهای اتومات هم هستند که تنظیمات آن بر اساس حجم سیال عبور کرده تعیین میشود. این تواناییِ بینظیر برای مدیریت عملکرد مخازن FRP سبب میشود بتوانید بدون بروز خطا یا صرف هزینهی اپراتور، فرآیند تصفیه آب را مدیریت نمایید. شیرهایی که عملکرد خود را بر اساس حجم آب عبوری انجام میدهند، بهرهوری بالاتری در خصوص جلوگیری از هدر رفت آب دارند.
از لحاظ کاربرد، شیر کنترل مخزن دو دسته دارند:
- شیر کنترل فیلتر Filter Control Valve:
- ممکن است مخزن FRP به عنوان فیلتر شنی یا فیلتر کربنی مورد استفاده قرار بگیرد. شیرهای استفاده شده در این حالت را به عنوان شیر فیلتری هم میشناسند. در این شیرها معمولا سه حالت عملکرد وجود دارد. وضعیت اولیه برای ورود آب خام به مخزن و تصفیه آن است. آب پس از عبور از لایههای سیلیس یا کربن، از لوله مرکزی مخزن خارج شده و توسط مجرای تعیین شده برای آب تصفیه، جهت مصرف هدایت میشود. وضعیت دیگر برای شستشوی بستر واقع در مخزن استفاده میشود و عموما هنگام راهاندازی سیستم میتواند گرد کربن و خاک واقع در بستر را خارج نموده و تخلیه نماید. حالت سوم برای بکواش یا شستشوی فیلتر شنی بکار گرفته میشود. در این حالت آب مسیر برعکسِ حالت عادی را طی کرده و پس از وارد شدن از طریق لوله مرکزی به کف مخزن، بستر شن و سیلیس را از پایین به بالا شستشو میدهد. این موضوع سبب جداسازی ذرات معلق و تخلیه آن به فاضلاب میشود.
-
شیر کنترل سختی گیر Water Softener Valve:
- مخازن FRP کاربرد زیادی در سختیگیری آب دارند و به همین دلیل حتی شیر کنترل را با نام شیر سختی گیر آب هم میشناسند. در سیستم سختی گیری از رزینِ قابل احیاء (کاتیون یا آنیون) استفاده میشود. این شیرها عموما دارای پنج وضعیت میباشند. رزین با جذب آلایندههای موجود در آب، اشباع شده و باید احیاء گردد. حین فرآیند سختی گیری، شیر کنترل مسیر ورود آب خام را باز کرده و اجازه میدهد آب وارد مخزن شود. با عبور آب از لایههای رزین، آلایندههای عامل رسوب جذب رزین شده و در انتهای مخزن، آب نرم قرار میگیرد که از طریق لولهای که در مرکز مخزن تعبیه شده، به سمت بالا حرکت کرده و از مسیر خروجی به بیرون هدایت میشود. زمانی که رزین اشباع شد، آب خام را به صورت برعکس وارد مخزن میکنند تا با حرکت از پایین به بالا، سبب جداسازی دانههای رزین و آزاد شدن آنها شوند. سپس مسیر ورودِ ماده احیاء کننده (به عنوان نمونه برای رزین کاتیونی: نمک) باز میشود. ماده احیاء وارد مخزن شده و با قرار گرفتن در لایههای رزین، مدت زمان مناسبی را جهت انجام شدن فرآیند احیاء در مخزن باقی میماند. در گام بعدی دو عملیات شستشوی آهسته و شستشوی سریع برای تخلیه آب نمک، ذرات معلق و ناخالصیهای آزاد شده، انجام گرفته و در انتها سیستم آماده بهرهبرداری مجدد شده است. شیر کنترل سختی گیر، باید ورودی و خروجیهای لازم را برای ارائه عملکرد گفته شده داشته باشد. شیرهای سختیگیر همچنین برای سیستمهای یونزدایی نیز قابل استفاده هستند. در سیستمهای دیونایزر، ممکن است از ستونهای رزینِ کاتیون و آنیون یا هر دو برای حذف یونهای آب استفاده شده باشد. برای احیاء رزینها از محلولهای آب نمک، اسید و قلیا استفاده میشود.
-
شیر سولو ولو Solo Valve:
- یک نوع از شیرهای کنترل دستی هستند که دارای بدنه فلزی بوده و برای نصب روی مخازن فلزی استفاده میشوند. این شیرها دارای سه حالت بوده و از لحاظ کاربرد برای سیستم سختی گیر رزینی طراحی شدهاند و البته با مسدود کردن یک مسیر خروجی میتوان آنها را برای سیستمهای کربنی و فیلتر شنی هم استفاده نمود.
با توجه به نوع کاربرد و عملکرد، میتوان شیرهای کنترل مخازن FRP را به چهار دسته تقسیم نمود:
-
شیر دستی فیلتر
-
شیر اتوماتیک فیلتر
-
شیر دستی سختی گیر
-
شیر اتوماتیک سختی گیر
مزیتهای شیر کنترل اتومات نسبت به شیر کنترل دستی
- حذف هزینه نیروی انسانی
- حذف خطای انسانی
- کاهش قابل توجه میزان هدر رفت آب در فرآیندهای احیاء، شستشو و بکواش
- افزایش کیفیت آب خروجی به دلیل اجرای خودکار عملیات احیاء و بکواش در زمانهای تعیین شده
- عمر بالا به دلیل عدم وجود اهرم و شیر تنظیم
نحوه کار با شیر دستی فیلتر
شیر دستی فیلتر برای سیستمهای فیلتر شنی و فیلتر کربنی مورد استفاده قرار گرفته و عملکرد آنها توسط اپراتور تنظیم میشود. این شیرها دارای سه وضعیت مختلف میباشند:
- حالت 1 ـ وضعیت فیلتر Filter: سیستم در حالت طبیعیِ کار خود قرار میگیرد. آب خام از مسیر تعیین شده وارد مخزن شده و از بالا روی کربن یا سیسلیس میریزد. بر اثر نیروی ثقل به سمت پایین حرکت کرده و در تماس با کربن یا سیلیس تصفیه میشود. در پایینِ مخزن، آب تصفیه شده جمعآوری و از طریق لولهای که در مرکز قرار دارد به سمت بالا هدایت و از مخزن خارج میشود.
- حالت2 ـ وضعیت شستشو Back Wash: پس از کارکرد سیستم برای مدت زمان مشخص، فیلتر شنی از ذرات معلق اشباع شده و باید شستشو داده شود. برای پاکسازی بسترهای سیلیس، از عملکرد بکواش یا شستشوی معکوس استفاده میشود. در این حالت آب با فشار و از طریق لوله مرکزی به انتهای مخزن وارد شده و از پایین به بالا، درون لایههای سیلیس حرکت کرده و سبب میشود ذرات قرار گرفته بین لایهها به سمت بالا حرکت کنند. آبِ حاوی ذرات ناخالصی و گل و لای، از محل تخلیه خارج میشود.
- حالت 3 ـ وضعیت شستشوی سریع Fast Wash: گاهی لازم است لایههای سیلیس و یا کربن شستشو شوند تا خاک، گرده کربن و سایر ناخالصیها از آن جدا گردند. برای این کار از حالت شستشوی سریع استفاده میکنیم. آب از بخش ورودی به مخزن وارد شده و پس از طی نمودن لایهها، از مسیر تخلیه خارج و دور ریخته میشود.
نحوه کار با شیر اتوماتیک سختی گیر
شیر سختی گیر اتومات برای سیستمهای سختی گیر رزینی و دیونایزر استفاده شده و عملکرد خودکار دارند. شیرهای سختیگیر خودکار دارای 5 وضعیت مختلف هستند:
- وضعیت سرویس Service: سیستم در حالت عملکرد عادی بوده و فرآیند سختی گیری انجام میشود. آب خام از ورودی روی بستر رزین ریخته و پس از طی کردن لایهها، سختی خود را از دست داده و در انتهای مخزن، آب نرم از طریق لوله مرکزی به سمت خروج هدایت میشود.
- وضعیت شستشو معکوس Backwash: آب در جهت خلاف مسیر قبل حرکت میکند. یعنی آب خام از طریق لوله مرکزی به انتهای مخزن رفته و از پایین به سمت بالا حرکت میکند. با عبور، لایههای رزین را که به دلیل فشار و استفاده مداوم متراکم شدهاند، از هم باز کرده و آماده مرحله احیاء میکند. در این مرحله ذرات ریزی که ممکن است وارد بستر رزین شده و در آن گرفتار شدهاند نیز خارج میشوند. دقت شود که آب از مسیر تخلیه وارد فاضلاب میگردد.
- وضعیت مکش محلول احیاء Brine Refill: زمانی که رزین اشباع شد و پس از طی نمودن مرحله بکواش، وارد فاز احیاء میشود. محلول احیاء که میتواند آب نمک، اسید و یا قلیا باشد، از یک مخزن ثانویه مکیده شده و وارد مخزن FRP میگردد.
- وضعیت شستشوی آهسته Slow Rinse: پس از طی شدنِ مدت زمان مناسب که برای احیاء رزین باید لحاظ نمود، سیستم در حالت شستشوی آهسته قرار گرفته و آب خام با عبور از لایههای رزین، محلول آب نمک و آلایندههای آزاد شده را وارد فاضلاب میکند.
- وضعیت شستشوی سریع Fast Rinse: پس از انجام شستشوی اولیهی (آهسته)، سیستم آب را با فشار بیشتری وارد مخزن کرده و اقدام به پاکسازی رزین و لایههای آن و تخلیه کامل محلولِ احیاء میکند.
چگونگی محاسبات و تنظیم شیر سختی گیر
در شیر سختی گیر اتومات، یک کنترلر وظیفه اجرای برنامههای تنظیم شده را به عهده دارد. کارشناس تصفیه آب باید با توجه به عوامل زیر، زمانهای پنج گانه را محاسبه نماید:
- میزان آلایندهها و سختی آب
- ظرفیت رزین
- حجم آب مصرفی در هر ساعت
بر اساس سه شاخص بالا میتوان تعیین نمود که:
- پس از عبور چه حجمی از آب رزین اشباع خواهد شد؟
- برای فرآیندهای مرتبط با احیاء رزین و شروع مجدد عملکرد عادی سیستم، چه مدت زمانی باید صرف شود؟
- ظرفیت مخزن ذخیره آب تصفیه شده چقدر است؟ با توجه به میزان مصرف بهرهبردار، آیا در زمان احیاء سیستم، با کمبود آب مواجه خواهیم شد یا نه؟
کارشناس تصفیه آب با لحاظ نمودن همه موارد، میتواند نسبت به تنظیم و برنامهریزی کنترلر شیر اقدام کند. اگر شیر مخزن FRP بر اساس حجم آب کار میکند، وارد نمودن برنامه آسان بوده و کافیست ظرفیتهای محاسبه شده را به دستگاه بدهیم. اگر کنترلر بر اساس زمان کار میکند، کارشناس باید با توجه به فشار آب و قطر لولهها، دبی آبِ در جریان را محاسبه نموده و بر مبنای آن زمان تقریبی اجرای فرآیندهای 5 گانه را مشخص و در دستگاه ثبت نماید.
نحوه کار با شیر دستی سختی گیر
کلیه مراحل ذکر شده در شیر سختی گیر اتومات، باید به صورت دستی و توسط اپراتور تنظیم شوند.
نحوه کار با شیر کنترل سولو ولو
شیر سولو ولو دارای سه حالت است:
- حالت 1 : سیستم را در حالت بکواش قرار میدهد. در سیستم فیلتر شنی نیاز است که در دورههای زمانی خاصی که میزان ذرات معلق وارد شده به فیلتر زیاد شده، با اجرای فرآیند شستشوی معکوس، نسبت به خارج نمودن ذرات اقدام نمود. همچنین در سیستم سختی گیر رزینی و قبل از انجام فرآیند احیاء، لازم است با ایجاد حالت بکواش، ذرات رزین را که فشرده و متراکم شدهاند از یکدیگر جدا نمود. زمانی که شیر Solo Valve در حالت 1 قرار داشته باشد، آب از لوله مرکزی و بدون تماس با رزین یا سیلیس به انتهای مخزن رفته و سپس با حرکت پُر فشار رو بالا حرکت کرده و از مجرای تخلیه خارج میشود. این موضوع سبب میشود ذرات ناخالصیِ قرار گرفته درون سیلیس خارج شده و یا دانههای رزین از هم فاصله بگیرند.
- حالت 2: سیستم را در وضعیت احیاء رزین قرار میدهد. در این شرایط ماده احیاء کننده (که برای رزین کاتیون آب نمک است) از مخزن دوم مکش شده و وارد مخزن FRP میگردد. در این حالت رزین ذرات و آلایندههای جذب شده را آزاد کرده و مجدد آماده سختی گیری میشود. آلایندهها از خروجی به بیرون هدایت میشوند.
- حالت 3: سیستم در وضعیت عادی عملکرد قرار دارد. آب خام از یک سمت وارد شده و پس از عبور از لایه رزین و نرم شدن، آب تصفیه به بیرون هدایت میشود.
این امکان وجود دارد که شیر سولو ولو را برای مخازن فیلتر شنی و کربنی هم استفاده نمود. برای این کار کافیست مسیر ورودی ماده احیاء را با یک کورکن مسدود نمایید و از حالت دوم وضعیت آن استفاده نکنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد میشود مقالات زیر را مطالعه نمایید.
چگونه شیر کنترل مناسبی برای مخزن FRP انتخاب کنیم؟
- تعیین کاربرد: ابتدا مشخص نمایید که شیر کنترل را برای مخزن سختی گیر نیاز دارید یا برای مخزن فیلتر شنی یا کربنی.
- تعیین عملکرد: تعیین کنید که شیر دستی نیاز شما را برطرف میکند یا باید از شیر اتومات استفاده شود.
- مشخص نمودن رزوه اتصال به مخزن FRP: با توجه به اندازه دهانه روی مخزن FRP، مشخص نمایید که رزوه شیر کنترل مخزن چه اندازه باید باشد.
- تعیین دبی: مشخص نمایید که دبی آبی که در هر ساعت باید در جریان باشد، چه مقدار است. لازم است حداکثر دبی را که طی فرآیند به آن نیاز خواهید داشت، در نظر بگیرید.
- تعیین اندازه ورود و خروج: سایز اتصالات ورودی و خروجی را مشخص کنید.
پس از تعیین همه موارد فوق میتوانید، بر اساس کاتالوگ شرکت سازنده شیر مخزن frp متناسب با نیاز خود را انتخاب نمایید.
نکات و قابلیتهای مهم در شیر کنترل اتومات مخزن FRP
- قفل عملکرد: شیرهای کنترل خودکار مجهز به سیستم قفل صفحه کلید در صورت عدم استفاده هستند. اگر بیش از 1 دقیقه از سیستم استفاده نشود، عملکرد کلیدها موقتا غیر فعال شده تا از تغییر غیر عمدِ تنظیمات به دلیل تماس دست و ... جلوگیری شود. زمان رفتن به حالت قفل برای مدلهای مختلف ممکن است متفاوت باشد.
- ذخیره موقت تنظیمات: در صورتیکه برق سیستم قطع شود، تنظیمات ذخیره شده در کنترلر شیر مخزن FRP، درون آن ذخیره شده و پس از وصل مجدد برق فعالیت دقیقا از نقطه توقف، از سر گرفته میشود. با توجه به مدل دستگاه، تنظیمات ممکن است برای 3 روز یا بیشتر هم در حافظه باقی بمانند. پس از آن نیاز به تنظیم مجدد وجود دارد.
- آلارم تنظیم مجدد: در صورتیکه برق برای مدتی طولانیتر از زمان تعیین شده توسط شرکت سازنده قطع باشد، تنظیمات پاک میشوند. در این صورت به محض اتصال برق، چراغ چشمک زن این موضوع را به اطلاع کاربر میرساند.
- عملکرد نیمه اتومات: پس از قطع برق، این امکان وجود دارد که فعالیت سیستم به صورت دستی ادامه یابد. برای این کار کافیست فلکه شیر را به حالت دستی چرخانده و در موقعیت مورد نظر قرار دهید.
- صفحه نمایش: شیرهای اتومات میتوانند مجهز به صفحه نمایش بزرگ، رنگی و تصویری باشند. این موضوع کار را برای اپراتور آسان میکند.