
مواد شیمیایی آلی فرار (VOC) ترکیبات حاوی کربن هستند که بصورت گاز از جامدات یا مایعات خاصی منتشر میشوند. آنها در دمای عادی هوا، به سادگی از آب به هوا تبخیر میشوند. این فشار تبخیر بالا (و نقطه جوش پایین) در دمای اتاق به همین دلیل است، که با خروج VOC به هوا، شما به راحتی می توانید بوی متمایز بنزین و بسیاری از حلال ها را تشخیص دهید. تعداد زیادی مولکول از شکل جامد یا مایع ترکیب، تبخیر یا تصفیه شده و وارد هوای اطراف می شود. مثال دیگر آن فرمالدئید است که به آرامی از رنگ خارج شده و وارد هوا میشود.
انواع مختلف VOCها چه هستند؟
VOCها از نظر تعداد و تنوع زیاد هستند. VOCها شامل ترکیبات شیمیایی طبیعی و ساخته دست انسان هستند. برای مثال در طبیعت، VOCها نقش مهمی در ارتباط بین گیاهان دارند. VOCها در هزاران محصول صنعتی، تجاری و خانگی وجود دارند. آنها در نفت سیاه و حلالها، پاک کنندهها و چربیزداها، رنگها و لاک الکل، جوهرها، رنگها و لوازم آرایشی و آفتکشها وجود دارند.
لوازم سرگرمی و هنری از جمله چسبها، مارکرهای ثابت و محلولهای عکاسی حاوی VOC میباشند. تجهیزات اداری در دستگاههای کپی و چاپگر، مایع غلطگیر و کاغذ کپی حاوی VOC میباشند. تمام این محصولات وقتی شما از آنها استفاده میکنید و حتی وقتی آنها ذخیره شدهاند، میتوانند ترکیبات ارگانیک آزاد کنند. افراد اکثرا از طریق هوا، تماس پوستی، غذا و بصورت نهان در منابع آب آشامیدنی در معرض VOCها قرار میگیرند.
دو دسته اصلی از VOCها وجود دارد:
- حلالهای کلر
- ترکیبات سوختی
حلالهای کلر استفاده گستردهای در صنعت و در محصولات خانگی رایج دارند. این مواد شیمیایی برای کاهش مایعات با اهداف بسیار مختلفی از جمله خشکشویی لباسها، پاک کردن قهوه، و حل کردن روغن در مخازن فاضلاب استفاده میشوند. برخی از حلالهای کلر در لکهبرها، پاککنندههای خودرو، و صیقل لوازم چوبی وجود دارند. وینیل کلرید برای ساختن مواد پلاستیکی مثل پوشش پلاستیکی و لولههای آب استفاده شده است.
ترکیبات سوختی مواد شیمیایی هستند که در محصولاتی مانند بنزین، نفت سفید و روغن گرمایش یافت می شوند. برای مثال، متیل ترت بوتیل اتر (MTBE) به عنوان تقویت اکتان و تولید کننده اکسیژن به بنزین اضافه شده تا انتشار مونوکسید کربن را کاهش دهد. بنزن، تولوئن و زایلن به عنوان حلال در محل کار و به عنوان اجزائی در چسبها، رنگها و پاککنندههای خانگی استفاده شدهاند. همچنین بنزن در اگزوز خودرو و دود سیگار هم وجود دارد.
ترکیبات آلی فرار یا VOCها چگونه وارد آب آشامیدنی میشوند؟
بیشتر VOCهای موجود در محیط زیست ناشی از فعالیتهای انسانی هستند. VOCها به راحتی میتوانند در محیط زیست حرکت کنند. اگر بصورت نادرست روی زمین ریخته شوند، بخشی از آن تبخیر میشود اما بخشی وارد خاک شده و سرانجام وارد آبهای زیرزمینی میشود. برای مثال، بنزن از ریختن سوخت روی زمین یا نشتی مخازن گاز زیرزمینی میتواند وارد آب شود.
نمونههای دیگر VOC که معمولا در آب زیرزمینی شناسایی شدهاند متیلن کلراید، یک حلال صنعتی و پرکلرواتیلن، یک ماده شیمیایی خشکشویی هستند. VOCها وقتی وارد خاک شوند با بارش باران یا آب شدن برفها عمیقتر رفته و سرانجام به سفره آب زیرزمینی میرسند. وقتی VOCها به زیرِزمین و نزدیک چاهها میرسند، سرانجام وارد منابع آب آشامیدنی میشوند. VOCها معمولا در آب آشامیدنی منابع آب سطحی مانند رودخانه یا دریاچه وجود ندارند زیرا از آب به هوا تبخیر میشوند.
سیستمهای آب عمومی ملزم هستند به صورت منظم از نظر آلودگی نظارت شوند. هر چند، برای منابع آب شخصی، مالک خانه مسئول ارزیابی منظم کیفیت آب است. در ادامه مقاله، نگاه دقیقتری به ترکیبات ارگانیک فرار خواهیم انداخت. بطور خاص بررسی میکنیم که وقتی VOCها وارد خانههای ما میشوند چه اتفاقی میافتد. VOCها چه اثری میتوانند بر سلامت ما داشته باشند؟ چه کاری میتوانیم انجام دهیم تا VOC را در آب آشامیدنی خود کاهش دهیم؟
**ن