راهنمای انتخاب فیلتر تصفیه آب _ بخش اول آرشیو مقالات

بیشتر مردمی که به دنبال یک سیستم تصفیه آب هستند، دقیقا نمی دانند چه چیزی می خواهند. اغلب مردم آشنایی زیادی با کارکرد هر فیلتر نداشته و اغلب انتخاب های درستی ندارند. به همین دلیل باید حق بدهیم که انتخاب یک دستگاه تصفیه آب برای آشپزخانه، حمام یا دفتر کار می‌تواند کار مشکلی باشد. در این مقاله قصد داریم، رایج ترین نمونه های فیلتر تصفیه آب را معرفی کرده و به اختصار کارکرد انها را توضیح دهیم. به این ترتیب می توانید یک مقایسه کلی بین روشهای مختلف تولید آب آشامیدنی تصفیه شده داشته باشید. در انتها چند نمونه از فیلترهای رایج را مورد بررسی بیشتر قرار خواهیم داد.

مقایسه انواع فیلتر تصفیه آب

• فیلتر کربن ، کم هزینه بوده، در همه جا قابل دسترس است و به طور گسترده استفاده می شود. کربن از هزاران سال پیش به عنوان یک ماده جاذب طبیعی شناخته می شده است. کربن در همه جا یافت می شود و یک ماده کاملا طبیعی است. کربن می تواند الاینده های شیمیایی و آفت کشهای کشاورزی را حذف کند. کربن به راحتی بو و طعم یا مزه آب را می گیرد و آب عاری از مزه ارایه می دهد. استفاده از فیلتر کربن آسان بوده و در هر نوع سیستم تصفیه آب می توان از آن استفاده کرد. شاید باورش سخت باشد اما در یک دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس، سه مرحله تصفیه آب با کمک کربن انجام میشود که قابل توجه است.
• فیلتر KDF، برای فلزات سنگین و آب داغ قابل استفاده است. kdf یک ماده جاذب گران قیمت است که در دماهای بالا نیز کار می کند و قدرت جذب آن از کربن بیشتر است. اگر هزینه استفاده از فیلتر KDF زیاد نبود، آن را در اغلب سیستم های تصفیه آب استفاده می کردند. 
• فیلتر الیافی ، وظیفه این فیلتر تصفیه فیزیکی آب است. رایج ترین فیلتر استفاده شده در انواع روشهای تصفیه آب، فیلتر الیافی می باشد. فیلتر الیافی معمولا به عنوان مراحل اولیه تصفیه آب استفاده شده و وظیفه زلال نمودن آب را به عهده دارد. فیلتر الیافی می تواند گل و لای، لجن، جلبک، خزه، شن و ماسه و ذرات درشت تر از 1 میکرون را حذف نماید. اما یک باور غلط ولی رایج در بین مردم این است که تصور می کنند فیلتر الیافی می تواند سختی و شوری آب را بگیرد. کاری که واقعا از آن برنمی آید!
• فیلتر سرامیکی ، اندازه بسیار ریز روزنه های فیلتر سرامیکی باعث می شود بتواند باکتری ها و انگل ها را تا حد بسیار زیادی حذف نماید. البته فیلتر سرامیک با داشتن دقتی معادل نیم میکرون می تواند بخش عمده رسوبات را نیز حذف کند. سرامیک همان فیلترهای کوزه ای است که از هزاران سال پیش استفاده می شده است. مشکل فیلتر سرامیک این است که عبور آب از آن کمی کند انجام شده و فشار آب را نیز کم خواهد کرد. به همین دلیل برای مصارف زیاد استفاده نمی شود.
• فیلتر مواد معدنی یا فیلتر مینرال،  وظیفه این فیلتر افزودن مواد معدنی مفید و مورد نیاز بدن می باشد. فیلتر مواد معدنی سعی دارد با تقلید عملکرد بستر زمین، آب را از لایه های سنگ های معدنی خود عبور داده و آنها را غنی تر نماید. البته زیاد در این امر موفق نیست و غالبا مواد معدنی را بین 20 تا 40 واحد به آب آشامیدنی اضافه می کند. فیلتر مواد معدنی به شکل عمومی در انواع دستگاه تصفیه آب که از روش اسمز معکوس استفاده می کنند رایج است.
• فیلتر یو وی UV، با استفاده از اشعه ماوراء بنفش می تواند تا 99/99 درصد میکروارگانیسم های بیماریزا نظیر باکتریها، ویروسها، انگلها، قارچ ها و ... را از بین ببرد. فیلتر UV تنها فیلتر تصفیه آب است که برای کار کردن نیاز به جریان برق دارد. لامپ داخل فیلتر یو وی می تواند طول موج خاصی از اشعه را تولید کند که قادر به کشتن تمامی میکروارگانیسمهای بیماریزا است. فیلتر UV را معمولا در دستگاه تصفیه آب که از آب چاه استفاده می کند یا جایی که مشکل آلودگی میکروبی وجود دارد، استفاده می کنند.
• فیلتر آنتی باکتریال ، یک استریل کننده مطمئن، ضد باکتری و ضد قارچ است که توانایی از بین بردن میکروارگانیسم های بیماری زا و حذف آنها را دارد. فیلتر ضد باکتری معمولا با استفاده از پوشش نقره اقدام به از بین بردن باکتری ها و ویروسها می کند. نقره به شکل طبیعی خاصیت استریل کنندگی دارد. استفاده از فیلتر ضدباکتری گسترش زیادی یافته است.
• فیلتر قلیایی ، این فیلتر یون های کلسیم CA+ ، پتاسیم K+ ، منیزیم MG+ را به آب اضافه می کند که علاوه بر خواص بیشمار، باعث دلپذیرتر شدن طعم آب می شود. فیلتر قلیایی می تواند اسیدیته آب را از بین ببرد و با افزایش PH آب ، باعث عملکرد بهتر سیستم گوارش شود. استفاده از آب قلیایی باعث جذب بیشتر پروتیین در بدن می شود و به همین دلیل بدن سازها استفاده بیشتری از این فیلتر دارند. آب قلیایی باعث می شود کلیه ها عملکرد بهتری داشته باشند. با توجه به مزایای بیشمار فیلتر قلیایی، پزشکان توصیه های زیادی برای استفاده از این فیلتر دارند.
• فیلتر رزین ، بیشترین استفاده رزین در جهت نرم کردن آب و پایین آوردن سختی آن است. فیلتر رزین به شکل گسترده ای در فرایندهای مختلف جداسازی، خالص سازی و ضدعفونی استفاده می شود. رزین انواع مختلفی دارد و با استفاده از قابلیت تبادل یونی می تواند بخش اعظم ناخالصی های آب را حذف کند. برخی از انواع رزین قابل احیاء و استفاده مجدد هستند. رزین حتی می تواند برخی از املاح محلول در اب را نیز حذف نماید. متاسفانه استفاده از فیلتر رزین ممکن است هزینه زیادی در پی داشته باشد.
• فیلتر پلی استر ، عموما از جنس الیاف پلی استر ساخته می شود. این فیلتر را زمانی بکار می برند که گل و لای و رسوبات آب بسیار زیاد است و فیلتر الیافی به سرعت خراب می شود. بنابراین فیلتر پلی استر را قرار داده و با توجه به کیفیت آب و میزان مصرف، هر ماه یک بار (و یا زودتر) آن را شسته و مجددا استفاده می کنند. 

استفاده از فیلتر کربن در تصفیه آب        jwtdi Hf

فیلتر کربن در اصل نوعی ذغال است که از مواد پایه گیاهی بدست می اید. در کشورهای شرق آسیا از پوست نارگیل برای تولید کربن استفاده می کنند. در ایران کربن را از پوست گردو و پوست پسته تولید می کنند. پوست نارگیل خشک شده را در گرمای زیاد و در محیط دارای اکسیژن کم و با استفاده از فرایندی به نام پیرولیز pyrolysis قرار داده و نهایتا کربن پودری تولید می شود. پوسته بیوچار biochar حاصل، یک فرم تصفیه شده از کربن است، کربن بدست آمده بسیار متخلخل بوده و سطح مقطع بسیار زیادی دارد. روی سطح کربن، حفره های میکروسکپی که به اندازه سلول های کوچک هستند ایجاد می شود که به طور طبیعی بار منفی دارند و برای جذب سموم و آلاینده های دارای بار مثبت بکار می روند. آلاینده های آب به سطح کربنی پوسته می‌چسبند و درون سلولها گیر می افتند. با گذشت زمان، بار جذب کننده سطح کربن خنثی می شود، و زمان تعویض فیلتر فرا می‌رسد.

انواع مختلفی از فیلتر آب‌ کربنی وجود دارد که به سادگی قابل نصب هستند و هزینه پایینی دارند. استفاده از فیلتر کربن در سیستم‌های آب عمومی و خصوصی بسیار گسترده است.

انواع اصلی فیلتر کربن:

1. فیلتر کربن جامد یک شکل از فیلتر کربن است که به شکل یک بلوک استوانه ای شکل توخالی تولید شده است. برای تولید آن، به کربن گرمای زیادی می دهند و آن را تحت فشار بالا قرار می دهند تا فرم بیابد. کربن بلاک جامد خصوصیات هر دو فیلتر الیافی و کربن پودری را باهم دارد . ضمن اینکه ناحیه سطحی در کربن جامد بسیار افزایش یافته و نسبت به کربن پودری قویتر است. زیرا آب تماس بیشتری با کربن خواهد داشت. هرچند، سرعت تصفیه آب می‌تواند خیلی کمتر از فیلتر کربن فعال گرانولی باشد.

فیلتر کربن جامد که به آن فیلتر کربن بلاک یا CTO نیز می گویند از جنس کربن فعال ساخته شده که طی فرایندهایی به شکل یک بلوک جامد با منافذ بسیار ریز تولید شده است.

2. کربن فعال گرانول (GAC) بسته به کاربرد، اندازه‌های گرانولی مختلفی دارد. اندازه‌های دانه های ریزتر دارای ناحیه سطحی بیشتری هستند اما می‌توانند باعث گرفتگی مجرای عبور آب هم بشوند. فیلتر کربن فعال پودری یا GAC گسترده ترین شکل استفاده از فیلتر کربن است.

در یک دستگاه تصفیه آب معمولا فیلتر کربن پودری یا فیلتر کربن گرانول را بعد از فیلتر الیافی قرار می دهند. وظیفه فیلتر کربن پودری یا GAC حذف کلر و ترکیبات کلر، تری هالومتان ها، هالو استیک اسیدها، مواد شیمیایی، آفت کش ها و حشره کش های استفاده شده در کشاورزی، بو و طعم و مزه آب، کدورت و رنگ آب و ... می باشد. جداره فیلتر کربن پودری غیر قابل نفوذ است و به شکلی ساخته شده که آب تنها از قسمت پایین می تواند وارد آن شود. به همین دلیل جهت گذاشتن این فیلتر مهم است. با عبور آب از دانه های ریز کربن فعال شده، تصفیه آب انجام می پذیرد. ناخالصی ها در کربن جذب می شوند و آب تصفیه شده از قسمت بالا خارج می شود.

کربن، آب و ذرات معلق ناخالصی که در یک محفظه کوچک و کم اکسیژن باقی مانده اند، می توانند به تولید میکروب‌های بی هوازی منجر شوند. به ویژه هنگامی که فیلتر برای چند هفته استفاده نشده است. بنابراین فیلتر را در زمان تعیین شده تعویض کنید تا آلودگی میکروبی ایجاد نشود.

فیلتر آب زمینه‌ای برای رشد باکتری

اغلب فیلترهای آب ،زمینه مساعدی برای رشد و تکثیر باکتریها دارند. برای از بین بردن این مشکل باکتریایی، گاهی نقره به فیلتر اضافه یا تلقیح می‌شود زیرا نقره اثر ضد باکتری دارد. یکی دیگر از رویکردهای حذف باکتری‌های موجود در آب، ترکیب KDF و کربن درون محفظه فیلتر است. برخی از  فیلترهای الیافی می‌توانند ذرات ویروس تا اندازه 0.1 میکرون یا بزرگتر از بین ببرند.

کارایی تمام فیلترهای کربن در طول زمان کاهش می یابد. به همین دلیل تعویض منظم فیلتر برای عملکرد مناسب فیلتر ضروری است. اگر پس از یک دوره طولانی عدم استفاده از فیلتر، احساس کردید طعم آب تغییر کرده است، مثلا بعد از یک تعطیلات، زمان تعویض فیلتر کربن فرارسیده است. با کارشناسان بهاب تماس گرفته و بررسی کنید که فیلتر شما چه مدت ماندگاری دارد. برای مقایسه عادلانه، طول عمر فیلتر براساس حجم آب موثر فیلتر شده و زمان گذشته از نصب اولیه مورد سنجش قرار میگیرد.

عمر فیلتر کربن پودری بستگی به میزان مصرف و سطح آلاینده های موجود در آب دارد، اما معمولا تا شش ماه قابل استفاده می باشد. در صورت عدم تعویض به موقع، مواد شیمیایی عبور کرده از آن باعث پارگی سریع غشاء فیلتر ممبران و خرابی سایر فیلترها می شود. فیلتر کربن پودری برای نصب نیاز به شستشو دارد و حتما باید مراحل آن توسط کارشناس تصفیه آب انجام شود تا باعث خرابی سایر فیلترها نشود.

فیلترهای کربن در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی وجود دارند:

• فیلتر کربن کوچک که مستقیم به شیر آب آشپزخانه وصل می شود. نمونه رایج آن تصفیه سرشیری است.
• فیلتر کربن معمولی کوچک، که داخل یک پارچ فیلتر آب قرار می گیرد.  
• فیلتر کربن 2.8 × 9.8 اینچ، درون یک محفظه فیلتر استاندارد 10 اینچ قرار می گیرد. به عنوان فیلتر آب دستگاه تصفیه آب خانگی نیز شناخته می شود.
• فیلتر کربن 4.4 × 9.8 اینچ، درون یک محفظه فیلتر جامبو قرار می گیرد. به عنوان فیلتر آب صنعتی در انواع پیش تصفیه آب و یا دستگاه تصفیه آب صنعتی قابل اسفاده است.
• فیلتر کربن 2.8 × 20 اینچ، درون یک محفظه فیلتر استاندارد 20 اینچ قرار می گیرد.
• فیلتر کربن 4.4 ×  20 اینچ، درون یک محفظه فیلتر جامبو20 اینچ قرار می گیرد.
• سیستم‌های گرانشی که از فیلتر کربن استفاده می‌کنند.

کربن چه چیزهایی را حذف نمی‌کند؟

فیلتر آب کربنی به تنهایی قادر به حذف فلزات سنگین مانند مس و سرب نیست. منابع آب سنگین شامل خانه‌های قدیمی و مشاغل عمومی که از لوله‌های سرب استفاده می‌کنند، نشان می دهد که سرب را وارد آب آشامیدنی می‌کنند. لوله‌های مسی که از آب چاه اسیدی استفاده می‌کنند باعث ایجاد لکه‌های سبز روی لوله و سطح سینک خواهند شد. با این حال فیلتر KDF می‌تواند فلزات سنگین را حذف کند، 

آب سخت حاوی مواد معدنی قلیایی مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیم است که می تواند بدون محدودیت از فیلتر کربنی عبور کند. در واقع فیلتر کربنی نمی تواند سختی آب را بگیرد.

**ن/***