آبی که از چاه های زیر زمینی کشیده می شود و حتی آب شهری درون لوله ها که توسط شهرداری تأمین می شود، ممکن است حاوی شن ریزه، گل و لای، زنگ زدگی و پوسیدگی لوله ها، آلاینده ها و ذرات معلق باشد. مقادیر زیادی از آلاینده ها و سموم کشاورزی، فلزات سنگین و ... نیز در آب وجود دارند که عملا جداسازی آن به شکل ساده امکان پذیر نیست.
این مساله در همه جای دنیا وجود دارد؛ اگرچه مقامات تأمین کننده آب شهری برای انجام این کار تمهیدات اولیه را انجام داده اند، اما این اقدامات برای برآوردن کیفیت بالای آب شرب کافی نبوده و شاید از لحاظ اقتصادی نیز منطقی نباشد. زیرا آبی که برای مصارف شستشو، آبیاری و ... هم بکار میرود، نمی تواند به اندازه ای دقیق تصفیه شود که برای شرب هم مناسب باشد.
بسیاری از کشورها مشکل را با ارایه بطری آب معدنی برطرف کرده اند که البته آن هم معضلات زیست محیطی ایجاد کرده است. برخی کشورها آب شرب و نرم را با لوله کشی جداگانه ای درب منزل مردم آورده اند که البته هزینه های اولیه زیادی دارد. اما رایج ترین روش این است که آب لوله کشی با یک فرایند فیلتراسیون مناسب، تصفیه شود.
به همین دلیل افراد ترجیح می‌دهند از دستگاه تصفیه آب به روش اسمز معکوس استفاده کنند. این فنآوری تصفیه آب که در دهه 70 در آمریکای شمالی راه اندازی شد، مستلزم استفاده از فشاری است که آب را از طریق غشای نیمه تراوا یا همان اسمز معکوس Reverse Osmosis عبور دهد. اسمز معکوس در حذف ترکیبات مضر و آلاینده ها از آب و استحصال آب آشامیدنی بسیار مؤثر است.
فرایند نمک‌زدایی اسمز معکوس
این فرایند خاص برای تصفیه آب معمولی در نظر گرفته شده که با کمک آن، ترکیبات و آلاینده های مضر موجود در آب حذف می شوند. از میزان فشار مشخصی برای حرکت آب به کمک یک غشای نیمه نفوذپذیر معروف به RO استفاده می شود.
ممکن است به این نکته اشاره شود که ذرات کوچک‌تر از مولکول‌های آب، در آب آشامیدنی باقی می‌مانند. بخشی از آب حاوی یون و مولکول‌های بزرگ است و آب آشامیدنی باقیمانده در بخش کوچک‌تر، عاری از عناصر مضر از جمله آرسنیک، نیترات و سرب است که برای سلامتی مضر هستند.
این فرایند نمک‌زدایی آب در سیستم اسمز معکوس ، به دفع عناصر زائد و سمی از آب کمک می کند. این روند ممکن است شبیه به کلیه های ما باشد که آب را از خون جذب می کنند. همانند ریشه‌های گیاه که آب را از خاک جذب می‌کند و به تخلیص آب کمک می‌کند. بنابراین فرایند تصفیه آب اسمز معکوس برای افرادی که به آب خالص و تصفیه شده برای آشامیدن، پخت و پز و سایر موارد نیاز دارند، بسیار مفید است.
اینکه بتوان از محلول نمکی به محلول غلیظ‌تر حرکت کرد، نمایانگر فرایند اسمز معکوس است و انرژی مصرف می‌کند. غشای اسمز معکوس یعنی غشای نیمه‌تراوا که اجازه می‌دهد مولکول‌های آب از آن عبور کنند، به راحتی میتواند مقادیر زیادی از نمک‌های حل‌شده، مواد آلی، باکتری و غیره را بلوکه کند. 
فشار اضافی که توسط پمپ تصفیه آب تامین می شود، منجر به حرکت آب از درون غشای اسمز می‌گردد. این فشار بزرگ‌تر از فشار طبیعی در فرآیند اسمز است بنابراین میتواند فرآیند را معکوس کرده و به همین دلیل به آن اسمز معکوس می گویند. فشار بیشتر به یون‌زدایی، حذف مواد معدنی و مقادیر زیادی از آلاینده های موجود در آب کمک می‌کند تا قابل آشامیدن شود. آنچه باقی می‌ماند، آب پاکیزه و عاری از عناصر زاید است که سمت دیگر غشاء قرار می گیرد.
برای مطالعه ادامه مطلب با ما همراه باشید....
*ن / ***