مراحل تصفیه فاضلاب آرشیو مقالات

در مقاله قبل درباره تصفیه فاضلاب و دو فرایند تصفیه شیمیایی و تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم مراحل تصفیه فاضلاب را شرح دهیم. برای مطالعه بخش اول مقاله می توانید روی لینک تصفیه فاضلاب چیست کلیک نمایید.

فرایند گام به گام تصفیه فاضلاب به شرح زیر است :

جمع‌آوری فاضلاب

جمع آوری فاضلاب اولین گام در فرایند تصفیه فاضلاب است. سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب توسط شهرداری برای محل های مسکونی و تجاری نصب می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که تمام فاضلاب جمع شده و مستقیما به نقطه مرکزی هدایت می شود. سپس این آب با استفاده از سیستم راه آب زیر زمینی یا بوسیله کامیون‌های مکنده افراد متخصص به تاسیسات تصفیه هدایت می‌شود. با این حال حمل و نقل فاضلاب باید در شرایط بهداشتی صورت گیرد. لوله‌ها یا کامیون‌ها باید ضد نشتی بوده و افرادی که خدمات مکش را انجام می‌دهند باید لباس‌های محافظ بپوشند.

کنترل بو

در تاسیسات تصفیه فاضلاب، کنترل بو بسیار مهم  است. فاضلاب حاوی مقدار زیادی مواد کثیف است که در طول زمان باعث بوی بد می‌شوند. برای اطمینان از اینکه نواحی اطراف عاری از بوی بد هستند، فرایندهای تصفیه بو در تاسیسات تصفیه آغاز می‌شوند. تمام منابع بو با استفاده از مواد شیمیایی برای خنثی کردن عناصر تولید کننده بوی بد تصفیه می شوند. این نخستین مرحله تصفیه فاضلاب بوده و بسیار مهم است.

غربال کردن

این گام بعدی در فرایند تصفیه فاضلاب است. غربال کردن شامل حذف اشیاء بزرگ، برای مثال پارچه‌های پشمی، کتان، پلاستیک، پوشک، لباس کهنه، مواد بهداشتی، دستمال صورت، بطری شکسته یا سر بطری است که می توانند به تجهیزات صدمه بزنند. عدم رعایت این مرحله منجر به خرابی دائمی دستگاه و تجهیزات می‌شود. برای سنگ ریزه‌هایی که معمولا توسط آب باران وارد خطوط فاضلاب می‌شوند، تجهیزاتی با طراحی خاص وجود دارد تا آنها را از فاضلاب حذف کند. سپس ضایعات جامد حذف شده از فاضلاب به محل دفن زباله برده شده و در آنجا دفن می‌شوند.

تصفیه اولیه

این فرایند شامل جداسازی مواد جامد ماکروبیوتیک از فاضلاب می شود. تصفیه اولیه با ریختن فاضلاب در مخازن بزرگ به منظور ته نشین شدن سطح مخزن انجام می‌شود. لجن و زباله های جامدی که در سطح مخازن ته نشین می‌شوند، توسط زداینده‌های بزرگ گرفته شده و به مرکز مخازن استوانه‌ای برده شده و برای تصفیه بیشتر به بیرون از مخازن پمپ می‌شود. سپس آب باقیمانده برای تصفیه ثانویه پمپ می‌شود.

تصفیه ثانویه

تصفیه ثانویه که به فرایند لجن فعال هم شناخته شده است. این مرحله تصفیه ثانویه فاضلاب، شامل افزودن لجن دانه‌ای به فاضلاب می شود تا اطمینان حاصل شود که فاضلاب بیشتر شکسته می شود. ابتدا هوا به مخازن هوادهی بزرگ پمپ شده که فاضلاب را با لجن دانه‌ای ترکیب می‌کند که در اصل مقدار کمی لجن است و باعث رشد باکتری‌هایی که اکسیژن مصرف می‌کنند و میکروارگانیزم‌های کوچک دیگری که باقیمانده ماده ارگانیک را مصرف می‌کنند، می‌شود. این فرایند منجر به تولید ذرات بزرگ شده که در کف مخازن بزرگ ته نشین می‌شوند. فاضلاب در یک دوره 3 تا 6 ساعته از مخازن بزرگ عبور می‌کند.

رسیدگی به جامدات زیستی

مواد جامدی که پس از مراحل تصفیه اولیه و ثانویه ته نشین می‌شود به هضم کننده‌ها هدایت می شود. هضم کننده‌ها در دمای اتاق گرم می‌شوند. پس از آن مواد زائد جامد به مدت یک ماه تحت تصفیه قرار می گیرند و هضم بی هوازی را انجام می دهند. در طول این فرایند، گاز متان تولید شده و جامدات زیستی غنی مغذی شکل می‌گیرد که در بخش‌های محلی بازیافت و خشک می‌شود. گاز متان تشکیل شده معمولا به عنوان منبع انرژی در کارخانه های تصفیه مورد استفاده قرار می گیرد. از این گاز می‌توان برای تولید برق در موتورها یا راه‌اندازی تجهیزات استفاده کرد. همچنین این گاز را می‌توان در دیگ های بخار به منظور تولید گرما برای هضم کننده‌ها استفاده کرد.

تصفیه سوم

این مرحله تصفیه آب فاضلاب مشابه مرحله مورد استفاده در فرایند تصفیه آب آشامیدنی است که آب خام را برای اهداف آشامیدن تصفیه می‌کند. مرحله سوم تصفیه فاضلاب توانایی حذف 99% ناخالصی‌ها از فاضلاب را دارد. در این مرحله آب پسابی تولید می‌شود که کیفیتی نزدیک به آب آشامیدنی دارد. متاسفانه این فرایند تصفیه فاضلاب کمی گران است، زیرا نیازمند تجهیزات خاص، افراد آموزش دیده و اپراتورهای بسیار ماهر، مواد شیمیایی و منبع انرژی پایدار است. همه این‌ها به سادگی در دسترس نیستند.

ضدعفونی (گندزدایی)

پس از مرحله تصفیه اولیه و ثانویه، هنوز هم ارگانیزم‌هایی که باعث بیماری می شوند، در فاضلاب تصفیه شده‌ی باقیمانده وجود دارد. برای حذف آنها، فاضلاب باید حداقل 25-20 دقیقه در مخازنی که حاوی ترکیبی از کلرین و هیپوکلریت سدیم است، ضدعفونی شود. فرایند گندزدایی بخش جدایی ناپذیر از فرایند تصفیه است زیرا از سلامت حیوانات و افراد محلی که از این آب برای مصارف دیگر استفاده می‌کنند، محافظت می‌کند. سپس پساب (فاضلاب تصفیه شده) از طریق راه آب محلی در محیط زیست رها می‌شود.

تصفیه لجن

لجن تولید شده و جمع‌آوری شده طی فرایندهای تصفیه اولیه و ثانویه نیازمند تغلیظ و غلیظ‌ سازی است تا امکان پردازش بیشتر فراهم شود. لجن در مخازن غلیظ کننده‌ای قرار می‌گیرد که امکان ته نشینی و بعد جداسازی از آب را فراهم می‌کنند. این فرایند می‌تواند تا 24 ساعت طول بکشد. آب باقیمانده جمع شده و برای تصفیه بیشتر دوباره به مخازن هوادهی بزرگ فرستاده می‌شود. سپس لجن تصفیه شده و به محیط برگردانده می‌شود و می‌تواند در مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.

تصفیه فاضلاب چند مزیت دارد :

• تصفیه فاضلاب اطمینان می‌دهد که :
• محیط زیست تمیز می‌ماند.
•  آب آلوده نمی‌شود.
• از منابع طبیعی بسیار مهم آب استفاده نمی شود.
• آب تصفیه شده را می‌توان برای خنک کردن دستگاه‌ها در کارخانجات و صنایع استفاده کرد.
• از شیوع بیماری‌های آبی جلوگیری می کند.
• و مهمتر از همه، اطمینان می‌دهد که آب کافی برای مصارف دیگر مثل آبیاری وجود دارد.

نتیجه‌گیری :

بطور خلاصه، فرایند تصفیه فاضلاب یکی از مهمترین فرایندهای محافظت از محیط زیست است که باید در سرتاسر جهان تشویق شود. بیشتر تاسیسات تصفیه آب، فاضلاب خانه‌ها و مکان‌های تجاری را تصفیه می‌کنند. فاضلاب تاسیسات صنعتی، پالایشگاه ها و کارخانجات تولیدی معمولا در محل تصفیه می‌شوند.

این تاسیسات به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که فاضلاب پیش از رها شدن در محیط زیست محلی تصفیه شده است. مقداری از این آب برای خنک کردن دستگاه‌های درون کارخانجات استفاده و دوباره تصفیه شده است. آنها سعی می‌کنند اطمینان یابند که هیچ چیز از دست نمی‌رود. تخلیه فاضلاب تصفیه نشده در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، اقیانوس‌ها یا در محیط زیست غیرقانونی است و در این صورت فرد مقصر می‌تواند تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.

**ن