معرفی و کاربرد زغال اکتیو در آکواریوم برای حفظ کیفیت آب آرشیو مقالات

کربن فعال یا همان زغال اکتیو چندین دهه است که در آکواریوم های خانگی استفاده می شود و هنوز هم پرفروش ترین  مدیای آکواریوم است. از آنجایی که انواع جدیدی از فیلترها و مواد قابل استفاده در آکواریوم، تولید شده و در دسترس هستند، بحث بر سر ارزش استفاده از کربن فعال در فیلترها بالا گرفته است.

برخی معتقدند که کربن فعال باید به عنوان یک مدیا استاندارد، به صورت مداوم و در اکثر فیلترهای آکواریوم استفاده شود. برخی دیگر معتقدند که باید از کربن فقط در نیازهای خاصی استفاده شود و برخی دیگر معتقدند که دیگر نباید از کربن فعال در آکواریوم استفاده کرد.

مهم است که به یاد داشته باشید، کربن هنگام استفاده در فیلتر آکواریوم ، نسبتاً سریع اشباع شده و به همین دلیل، اگر تصمیم به استفاده از کربن فعال به طور مداوم گرفته شود، باید به طور منظم تعویض شود. در غیر این صورت سود چندانی ندارد.

کربن فعال چیست؟

کربن فعال به نوعی همان زغال چوب معروف و قدیمی است! از نگاه علم، کربن فعال می تواند از هر نوع ماده کربنی ساخته شده باشد که در دماهای بسیار بالا تحت عملیات حرارتی قرار گرفته اند تا منافذ ریز زیادی ایجاد کنند. با این روش سطح کربن تا حد زیادی افزایش پیدا میکند.

این منافذ ریز و سطح وسیع، به مدیا کربنی اجازه می دهد تا حجم زیادی از مواد را به دام بیندازد. به همین دلیل کربن به عنوان یک ماده فعال، برای حذف آلاینده ها، بو، طعم و رنگ از هوا و آب مفید است و به شدت در صنعت استفاده می شود.

روش های مختلفی برای ایجاد کربن فعال وجود دارد که منجر به شکل های متفاوتی از مواد می شود که برای مصارف مختلف مناسب هستند. در آکواریوم ها، فرمی که بیشتر استفاده می شود GAC یا کربن فعال دانه ای است. GAC مخفف Granular Activated Carbon است.

اشکال کربن فعال عبارتند از :

• BAC یا کربن فعال مهره ای  Bead Activated Carbon
• EAC یا کربن فعال میله ای ( کربن اکسترود شده) Extruded Activated Carbon
• GAC یا کربن فعال دانه ای
• PAC یا کربن فعال پودری (همچنین به شکل گلوله فشرده موجود است) Powdered Activated Carbon

همچنین منابع اولیه مختلفی برای تولید خود کربن وجود دارند که هرکدام میتوانند تعداد و اندازه منافذ متفاوتی ایجاد کنند. موادی مانند زغال سنگ، نارگیل، زغال سنگ نارس، بامبو و چوب همگی برای ایجاد کربن فعال استفاده می شوند. برای آکواریوم ها، بهترین منبع، زغال بیتومینه Bituminous coal است. زغال بیتومینه ، زغالی سیاه و براق است که به عنوان زغال خانگی هم شناخته میشود و نوع مرغوبی از زغال است.

جهت مشاهده قیمت و خرید زغال اکتیو آکواریوم روی لینک قبل کلیک نمایید.

روش کار کربن فعال در آکواریوم چیست؟

یک دانه کوچک کربن، حاوی حفره های بسیار زیادی است که اگر آن را زیر میکروسکوپ تماشا کنید، چیزی شبیه سنگ پا به نظر میرسد! از لحاظ علمی زغال چوب فعال، شکل بسیار متخلخل کربن است که هر گرم آن، مساحتی بین 950 تا 2000 متر مربع دارد!

مولکول های مختلف، هنگام عبور از کنار این جسم متخلخل، در آن گیر افتاده و به این ترتیب حذف می شوند. به این ترتیب کربن فعال می تواند طیف بسیار گسترده ای از آلاینده ها را به آسانی حذف نماید.

زغال اکتیو چه نقشی در تصفیه آب آکواریوم دارد؟

زغال اکتیو یا کربن اکتیو ، بخش مهم سیستم فیلتراسیون آکواریوم است که می تواند برخی از آلاینده‌های محلول مانند کلرامین و کلر را که بسیار سمی و کشنده هستند، از آب حذف نماید. بنابراین کربن فعال برای آماده سازی آبی که قرار است وارد آکواریوم نماییم بسیار با ارزش است.

کربن می تواند انواعی از تانن‌ها که سبب رنگی شدن آب می شوند را حذف کند. به این ترتیب قدرت کربن فعال در حذف رنگ آب ستودنی خواهد بود. همچنین کربن فعال می تواند فنل‌ها را که باعث ایجاد بو در آب آکواریوم می‌شوند، جذب کند. این مساله کمک می کند تا آب آکواریوم به مرور زمان زرد نشود.

کربن فعال می تواند بخش عمده ی سموم کشاورزی و آفت کش ها را که ممکن است وارد آب شهری شده باشند، حذف نماید. به همین دلیل بهتر است هر آبی را قبل از ورود به آکواریوم، از فیلتر کربنی تصفیه آب عبور دهیم.

در کنار همه فواید کربن فعال، بهتر است بدانیم که چندین سم مهم وجود دارند که کربن فعال آنها را حذف نمی کند. مهمترین آنها، آمونیاک، نیتریت و نیترات است که کربن فعال اثری روی آنها ندارد. بنابراین، در حذف این سموم در طول راه اندازی اولیه آکواریوم و پس از آن، کمکی نمی کند. 

فلزات سنگین مانند سرب یا مس نیز توسط کربن حذف نمی شوند. دقت کنید که کربن فعال عموما میتواند مواد با وزن ملکولی 100 تا 1000 دالتون را حذف نماید. اگر منبع آب شما دارای فلزات سنگین است، قبل از قرار دادن آب در آکواریوم از یک دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس RO استفاده کنید.

کربن فعال و داروهای استفاده شده در آکواریوم

کربن فعال بسیاری از داروهایی را که برای درمان بیماری ماهیان وارد آکواریوم کرده اید، جذب می کند! بنابراین، قبل از درمان ماهی بیمار با دارو، تمام کربن باید از فیلتر آکواریوم خارج شود. پس از اتمام دوره درمان، اضافه کردن کربن فعال به فیلتر تصفیه آب، بی خطر است. کربن هر گونه داروی باقیمانده در آب آکواریوم را حذف می کند. 

محل قرار دادن کربن فعال در سیستم فیلتراسیون آکواریوم

کربن فعال حفره های بسیار ریز و حساسی دارد و در صورت قرار گرفتن در معرض ذرات درشت، به سرعت کارایی خود را از دست میدهد. زیرا این ذرات حفره ها را پوشانده و از بین می برند. به همین دلیل اگر کربن در معرض فضولات ماهی، لجن آب، پس ماند غذاها، ذرات باقی مانده از اجساد ماهی ها و سایر ذرات درشت باشد، به سرعت ناکارآمد خواهد شد.

اشتباه بزرگی که بسیاری از آکواریوم داران می کنند، این است که با عدم توجه به نکته گفته شده، کربن را به عنوان اولین مدیا، در مسیر آب آکواریوم قرار می دهند! به شکل اصولی، کربن حتما باید بعد از محیط فیلتراسیون مکانیکی قرار گیرد. به عبارت دیگر آب آکواریوم حتما باید از فیلتر اسفنجی و پد الیافی بگذرد و سپس به فیلتر کربن برسد. تصویر زیر انواع مدیای آکواریوم را نشان می دهد.

هرچه دقت فیلترهای فیزیکی گفته شده بیشتر باشد، کربن هم سالمتر مانده و کارایی بیشتری خواهد داشت. به همین دلیل بسیار مهم است که فیلترهای اسفنجی یا الیافی را همیشه تمیز نگه دارید. تاکید می کنیم که اگر مخزن خود را تمیز نگه ندارید و ذرات در فیلتر جمع شود، کربن فعال موثر نخواهد بود.

در بخش بعدی مقاله به زمان اشباع شدن کربن اکتیو ، شارژ مجدد و نکات مهم برای استفاده از زغال اکتیو در آکواریوم می پردازیم. برای مطالعه ادامه مقاله روی لینک قبل کلیک نمایید.

در صورت تمایل، جهت دریافت مشاوره، پرسش در مورد محصولات مورد نظر و خرید از طریق شماره تلفن های ثابت 02186027905 - 02634606148، واتس اپ و تلگرام 09129418377 و آدرس ایمیل info@wfiltration.com و یا چت آنلاین با کارشناسان تصفیه آب بهاب تماس بگیرید.

***/**ن