اسمز معکوس برگرفته از Reverse Osmosis بوده که با علامت اختصاری RO نمایش داده می شود و یک روش پیشرفته برای تصفیه آب است. اسمز معکوس، در ابتدا توسط ناوگان دریایی آمریکا به منظور تولید آب آشامیدنی از آب دریا برای سرنشینان زیر دریایی مورد بحث و توسعه قرار گرفت.
RO یک تکنولوژی فیلتراسیون غشایی است. طی این روش آب تحت فشار از یک غشای نیمه تراوا که دارای منافذ بسیار کوچکی می باشد، عبور داده می شود. این غشاء بسیار مستحکم بوده و شبیه یک فیلتر کاغذی است که اجازه می دهد تنها آب عبور کند و ذرات جامد محلول مانند نیترات، نیتریت، باکتری، ویروس و انگل، فلزات سمی و سنگین نظیر سرب و آرسنیک و ... نمی توانند از غشاء عبور کنند.
این فرایند معکوس فرایند اسمز نرمال است که به طور طبیعی آب از منطقه ای با غلظت پایین حل شونده از میان یک غشاء به سمت منطقه ای با غلظت بالای حل شونده حرکت میکند. در اسمز نرمال هیچگونه فشار خارجی اعمال نمیشود. اما در اسمز معکوس، با استفاده از فشار بالای پمپ تصفیه آب ، مسیر حرکت را عوض کرده و به همین دلیل به آن اسمز معکوس می گویند.
برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می شود مقالات زیر را مطالعه نمایید.
به منظور پاکسازی غشاء مقداری از آب ورودی بر روی سطح غشاء عبور داده می شود. پس از پاکسازی سطح غشاء این مقدار از آب که حاوی املاح و رسوبات بسیار زیادی است، به لوله های فاضلاب خانگی هدایت می شود که به آن پساب می گویند. کل این فرایند اسمز معکوس نامیده می شود به این دلیل که اعمال فشار به عنوان نیرویی است که آب را وادار می کند تا از غشاء عبور کرده و ناخالصی ها در پشت غشاء جا می مانند.
از آنجایی که دقت تصفیه آب در روش اسمز معکوس بسیار بالاست، میزان تولید آب در این روش کم است و یک روش کند محسوب می شود. بنابراین لازم است آب تصفیه شده در یک مخزن تصفیه آب ذخیره شود. در لحظه ای که شیر آب باز می شود، آب ذخیره شده در مخزن تحت نیروی فشار هوا از یک فیلتر کربنی دیگر عبور داده می شود و طی آن مرحله تصفیه نهایی انجام می گردد.
به منظور تصفیه هر چه بیشتر آب و دستیابی به آبی گواراتر برای مصارف خانگی، روش اسمز معکوس با تکنولوژی تصفیه کربنی و فیلتراسیون مکانیکی همراه شده است. برای کنترل حجم آب ذخیره شده و قطع اتوماتیک آب ورودی به مخزن، یکسری قطعات کنترلی و کلیدهای اتوماتیک در دستگاه تصفیه آب مبتنی بر اسمز معکوس نصب می گردد.