آموزش تعویض فیلتر دستگاه تصفیه آب _ فیلتر کربن پودری آرشیو مقالات

همانگونه که میدانید یک دستگاه تصفیه آب دارای تعداد زیادی فیلتر آب می باشد که هرکدام از فیلترها دارای کارایی متفاوتی می باشند. طبق قولی که به شما داده بودیم، در چند سری مقاله قصد داریم روش تعویض انواع فیلتر تصفیه آب را با جزئیات کامل شرح دهیم. یک دستگاه تصفیه آب معمولا دارای فیلترهای زیر می باشد که می توانید با کلیک روی لینک مربوطه، نوع فیلتر را مشاهده و یا به صورت آنلاین خرید نمایید. همچنین روش تعویض فیلتر هرکدام، در لینک مقابل آن توضیح داده شده است:

فیلتر الیافی چیست؟   آموزش تعویض فیلتر  الیافی دستگاه تصفیه آب

فیلتر کربن پودری چیست؟   آموزش تعویض فیلتر  کربن پودری دستگاه تصفیه آب  در همین مقاله

فیلتر کربن جامد چیست؟   آموزش تعویض فیلتر  کربن جامد در دستگاه تصفیه آب

فیلتر ممبران  چیست؟   آموزش تعویض فیلتر  ممبران در دستگاه تصفیه آب

فیلتر پست کربن  چیست؟   آموزش تعویض فیلتر  پست کربن در دستگاه تصفیه آب

فیلتر مواد معدنی چیست؟   آموزش تعویض فیلتر مواد معدنی در دستگاه تصفیه آب

فیلتر قلیایی چیست؟   آموزش تعویض فیلتر قلیایی در دستگاه تصفیه آب

فیلتر آنتی باکتریال چیست؟   آموزش تعویض فیلتر آنتی باکتریال در دستگاه تصفیه آب

فیلتر یو وی UV چیست؟   آموزش تعویض فیلتر یو وی در دستگاه تصفیه آب

دستگاه تصفیه آب پس از اینکه آب را به شکل فیزیکی توسط فیلتر الیافی تصفیه کرد، باید آلاینده های شیمیایی موجود در آب را نیز حذف کند. بنابراین یکی از ضروری ترین فیلترهایی که در دستگاه تصفیه آب استفاده می شود، فیلتر کربن است. فیلتر کربن در دو شکل ارائه می شود:

• فیلتر کربن پودری
• فیلتر کربن جامد

فیلتر کربن پودری یکی از رایج ترین و عمومی ترین شکل های فیلتر کربن است که در انواع دستگاه تصفیه آب به به شکل رایج استفاده می شود. فیلتر کربن پودری را با نامهای کربن گرانول یا فیلتر شماره 2 و یا فیلتر GAC نیز می شناسند. GAC به اختصار به معنای Granular Activated Carbon می باشد.

نقش فیلتر کربن پودری در دستگاه تصفیه آب

زمانی که ذرات معلق در آب، با دقت ۵ میکرون یا ۱ میکرون از آب جدا می شوند (این بستگی به فیلتر الیافی استفاده شده دارد)، آب از لحاظ فیزیکی تصفیه میشود. اما آلاینده های شیمیایی موجود در آب همچنان نیاز به تصفیه شدن و جدا شدن دارند.

فیلتر کربن پودری به راحتی می تواند آلاینده های شیمیایی را حذف کند. به عنوان نمونه آب کلر زنی می شود تا عمل گند زدایی صورت گیرد. اگرچه کلر زنی در سراسر دنیا برای انجام عمل گندزدایی ضروری است، با این همه ممکن است کسانی تمایل به حذف کلر موجود در آب داشته باشند و نخواهند کلر را برای آشامیدن استفاده کنند. بنابراین نیاز است کلر را حذف کنیم. علاوه بر آن کشاورزان از سموم کشاورزی برای درختان استفاده می کنند. این سموم کشاورزی و آفت کشها زمانی که باران می بارد، همراه باران شسته شده و وارد آب های زیرزمینی می شوند. همچنین در شهرها، دود ماشین ها، دود کارخانجات صنعتی، سرب و سایر آلاینده ها به وفور در هوا یافت می شوند. علی رغم اینکه مردم این مساله را مشکل هوا می دانند، اما کارشناسان تصفیه آب اعتقاد دارند که تمامی این آلاینده های موجود در هوا، پس از باران شسته شده و وارد آب می شوند و به همین آسانی سفره های آب زیر زمینی را آلوده می کنند. این تمام مشکل جوامع صنعتی نیست. مواد شوینده که از طریق کارواشها، قالیشویی ها و حتی حمام و شستن ظروف منازل وارد آب می شوند نیز جزو آلاینده های شیمیایی می باشند. تمام این مواد شیمیایی درون آب حل شده و با آب ترکیب می شوند و به همان شکل وارد فاضلاب و نهایتا وارد سفره های آب زیرزمینی، رودخانه ها و دریا می شوند. 

قدرت فیلتر کربن پودری در این است که می تواند بخش اعظم این آلودگی ها را حذف نماید.

وظیفه فیلتر کربن پودری حذف کلر و ترکیبات کلر، تری هالومتان ها، هالو استیک اسیدها، فنل، مواد شیمیایی، آفت کش ها و حشره کش های استفاده شده در کشاورزی، بو، طعم و مزه آب، رنگ آب وسایر مشکلات شیمیایی آب است.

 بنابراین وجود فیلتر کربن پودری برای هر دستگاه تصفیه آب ضروری است.

انواع فیلتر کربن پودری در دستگاه تصفیه آب

در یک دستگاه تصفیه آب فیلتر کربن پودری نیز مانند فیلتر الیافی به دو شکل ارائه می شود:

• فیلتر کربن پودری هوزینگی  یا کارتریجی
• فیلتر کربن پودری خطی یا inline

 فیلتر کربن هوزینگی معمولا به شکل یک قالب استوانه ای شکل ارائه می شود که بدنه خارجی آن از پلاستیک ساخته شده است و به آن کارتریج می گویند. کربن داخل این کارتریج قرار گرفته است.

این نوع از فیلتر به تنهایی قابل استفاده نیست و حتما باید آن را درون یک محفظه فیلتر قرار دهیم. فیلتر هوزینگی ارزان قیمت بوده و در بیشتر فروشگاه های تصفیه آب یافت می شود. فیلترهای کربن پودری هوزینگی از لحاظ ابعاد دارای یک استاندارد هستند، اگرچه ممکن است از لحاظ ظاهری کمی متفاوت باشند اما عملکرد یکسانی دارند و در اکثر مدل های دستگاه تصفیه آب می توانیم از آنها استفاده کنیم. بنابراین برند دستگاه تصفیه آب اهمیتی ندارد. برای راهنمایی بیشتر باید عرض کنیم تصفیه آب شما از هر برندی که بود، اگر فیلترهای هوزینگی دارد و برای ۳ فیلتر پیش تصفیه خود از هوزینگ استفاده می کند، شما به راحتی می توانید از فیلترهای هوزینگی یا همان فیلترهای کارتریجی استفاده کنید.

اما ساختار فیلترهای کربن پودری خطی، مانند یکدیگر نیستند. ممکن است یک طراح به زیبایی و شیک بودن دستگاه تصفیه آب، یک طراح دیگر به کم جا بودن و یک طراح دیگر به کاربری آسان دستگاه تصفیه آب اهمیت دهد. به همین دلیل یکی تغییراتی که در این راستا بوجود می آید، خطی شدن فیلترها می باشد. فیلترهای خطی استاندارد واحدی ندارند و متاسفانه هر سازنده ابعاد و شکل خاصی از فیلتر را برای خود طراحی کرده است. این طراحی های مختلف باعث می شود فیلترهای موجود روی هر دستگاهی قابل نصب نباشند.

 اگر در دستگاه تصفیه آب شما از فیلتر کربن پودری inline استفاده شده، بهتر است با کارشناس تصفیه آب بهاب مشورت نمایید. همچنین می توانید تصویر فیلتر آب خود را از طریق شماره 09129418377  برای بخش فنی تلگرام نمایید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید. فیلتر کربن پودری خطی یا inline در واقع یک کپسول یا محفظه پلمپ شده است که کربن پودری درون آن قرار گرفته است. تعویض فیلتر کربن پودری خطی معمولا راحت تر و سریعتر انجام می شود. همچنین به طور معمول (و نه یک قانون کلی) کیفیت کربن و موادی که در آن استفاده شده است بسیار بالاست اما هزینه های آن با توجه به نیاز تعویض کامل فیلتر و هوزینگ، کمی بالاتر از فیلترهای ساده هوزینگی است. همچنین یکی از معایب فیلترهای خطی کمیاب بودن آنها می باشد.

 محل نصب فیلتر کربن پودری در دستگاه تصفیه آب

 فیلتر کربن پودری در تمام دستگاه های تصفیه آب معمولا به عنوان مرحله دوم نصب می شود. یعنی زمانی که تصفیه فیزیکی آب توسط فیلتر الیافی انجام می شود، آب را وارد فیلتر کربن پودری می کنیم. پس محفظه فیلتر کربن پودری بعد از محفظه فیلتر الیافی نصب شده است. اگر محل قرار گیری فیلتر الیافی را پیدا کردید، مسیر شلنگ آن را گرفته تا به محفظه فیلتر کربن پودری برسید!  البته در انواع دستگاه تصفیه آب ۳ مرحله پیش تصفیه وجود دارد، در نتیجه فیلتر کربن پودری فیلتر وسط می باشد. در بعضی از دستگاه های تصفیه آب از ۲ مرحله پیش تصفیه استفاده می کنند، یعنی فیلتر الیافی و فیلتر کربن. قطعا محفظه ی اول که شفاف است مربوط به فیلتر الیافی و محفظه دوم که مات است، مربوط به فیلتر کربن می باشد.

ساختار فیلتر کربن پودری

فیلتر کربن پودری چه به شکل هوزینگی ساخته شده باشد چه به شکل خطی، ساختار داخلی آن به این ترتیب است که بدنه آن از جنس پلاستیک بوده و امکان نفوذ آب به آن وجود ندارد. بالای فیلتر کربن پودری یک اورینگ پلاستیکی که از سیلیکون ساخته شده دیده می شود. پایین فیلتر کربن پودری حفره دارد و منافذی برای ورود آب به داخل فیلتر طراحی شده است. در واقع آب در اطراف هوزینگ کربن ریخته می شود. با توجه به شکل خاص فیلتر، آب از بالا اجازه عبور پیدا نمی کند. از بدنه آن هم به دلیل اینکه از جنس پلاستیک است امکان عبور آب وجود ندارد. تنها نقطه ای که آب می تواند وارد شود، قسمت انتهای فیلتر است که محفظه ها و روزنه های ریزی در آنجا وجود دارد و آب از آن قسمت پایین وارد فیلتر کربن پودری می شود. آب پس از تماس با کربن، از بالای فیلتر خارج می گردد. این ساختار تمام فیلترهای کربن پودری است. حتی فیلتر کربن پودری که به شکل خطی هستند نیز چنین ساختاری دارند.

جداره این فیلتر به شکلی ساخته شده که آب تنها از قسمت پایین آن امکان ورود دارد. بنابراین جهت گذاشتن این فیلتر مهم است. اگر فیلتر کربن پودری اشتباه نصب شود، یعنی اورینگ آن پایین باشد، آب از پایین فیلتر اجازه عبور پیدا نمی کند و از قسمت بالا، آب وارد فیلتر می شود. اما بدون آنکه چرخشی داخل فیلتر داشته باشد از همان قسمت بالا خارج شده و وارد مرحله بعدی می شود و عملا فیلتر کربن پودری از مسیر خارج شده است. بنابراین دقت داشته باشید که فیلتر را حتما رو به بالا نصب نمایید.

زمان تعویض فیلتر کربن پودری

زمان تعویض فیلتر کربن پودری را نیز مانند فیلتر الیافی نمی توانیم به طور دقیق تعیین کنیم، یعنی یک زمان ثابت برای تعویض این فیلتر وجود ندارد. زمان تعویض فیلتر  کربن پودری به عوامل زیادی بستگی دارد:

• آلاینده های شیمیایی آب : هرچه آلاینده های شیمیایی موجود در آب بیشتر باشند، قطعا به سرعت وارد روزنه های فیلتر کربن خواهند شد و ظرفیت فیلتر کربن اشباع خواهد شد. بدین ترتیب فیلتر کربن خاصیت جذب خود را از دست خواهد داد.
• میزان مصرف آب : هر فیلتر کربن یک ظرفیت مشخص داشته و بخشی از آلاینده های آب را می تواند حذف کند. اگر فیلتر کربن اشباع شود، آلاینده ها دیگر وارد روزنه های موجود در کربن نشده و از کنار آن رد می شوند.
• زمان استفاده از فیلتر : فیلتر کربن به محض اینکه با آب تماس پیدا می کند، شروع به جذب مواد کرده و این کار همیشه ادامه پیدا می کند. بنابراین بعد از گذشت مدت زمان مشخصی، فیلتر کربن پودری خاصیت جذب خود را از دست می دهد. این زمان بستگی به کیفیت آب ورودی دارد. به طور تقریب در مواردی که آب ورودی همان آب شرب شهری بوده و دارای سختی زیر 1000 نیز باشد، حداکثر تا 6 ماه می توان فیلتر کربن را نگهداشت. اگر سختی یا آلودگی آب بیشتر باشد، مدت زمان نگهداری فیلتر کربن پودری به همان میزان کم می شود.
• کیفیت فیلتر الیافی : اگر فیلتر الیافی استفاده شده در مرحله قبل، فیلتر ۱ میکرون بوده و دقت بالایی داشته باشد، همچنین به سرعت و به موقع تعویض شود، فیلتر کربن پودری می تواند عمر خوبی داشته باشد. اما اگر از یک فیلتر الیافی بی کیفیت استفاده کنید، ذرات درشت ناخالصی آب از فیلتر الیافی رد شده و  وارد حفره های میکروسکوپی فیلتر کربن می شوند. در نتیجه انرژی فیلتر کربن به جای اینکه برای حذف مواد شیمیایی صرف شود، برای حذف ذرات ناخالصی آب گرفته هدر خواهد رفت.
• کیفیت فیلتر : هرچه کربن استفاده شده فعال تر باشد، قدرت جذب بالاتری خواهد داشت. اما اگر از مواد بی کیفیت برای ساخت آن استفاده شود، این فیلتر فقط در ماه اول جذب را انجام داده و دیگر ظرفیت آن پر خواهد شد.

پس کیفیت فیلتر، تکنولوژی ساخت فیلتر و جنس فیلتر کربنی بسیار مهم است.

 کارشناس نصب تصفیه آب با توجه به تجربه خود می تواند مشخص کند که در مناطق مختلف و با توجه به کیفیت های مختلف آب، به طور عمومی یک فیلتر کربن چه مدت می تواند مفید باشد و زمان تعویض فیلتر کربن چه مدت است.

روند تعویض فیلتر کربن پودری به این شکل است که معمولا برای تشخیص زمان تعویض آن، به تعویض فیلتر الیافی توجه می کنیم، اگر فیلتر الیافی ۳ ماه یکبار نیاز به تعویض دارد، در نتیجه فیلتر کربن نهایتا بعد از گذشت ۳ تا ۴ ماه بعد خراب شده و باید عوض شود. اما اگر فیلتر الیافی، به دلیل کیفیت مناسب آب تا ۶ ماه هم قابل استفاده بود، فیلتر کربن را نیز می توان ۶ ماه یکبار تعویض کرد.

اگرچه این روش نمی تواند یک استاندارد درست باشد، زیرا ممکن است آب از لحاظ فیزیکی سالم بوده، اما آلاینده های شیمیایی موجود در آب مانند کلر، زیاد باشند.

درست تر این است که عمر فیلتر کربن پودری را با استفاده از کیت کلر سنج به صورت مستقل سنجید.

دقت و کیفیت فیلتر کربن پودری

داخل فیلتر با کربن درجه یک پودری پر شده است. فیلتر کربن پودری چون با  آب مصرفی یا آب شرب در ارتباط است حتما باید از مواد ارگانیک پایه گیاهی در آن استفاده شود. در کشورهای آسیایی  به دلیل آنکه نارگیل زیادی یافت می شود، فیلتر کربن را از جنس پوست نارگیل می سازند. اما در کشور ایران مرسوم است که از پوست گردو یا پوست پسته استفاده کرده و فیلتر کربن را تولید می کنند. هر چه مواد ارگانیک فیلتر کربن کمتر باشد، ضرر آن برای مصرف کننده نسبت به منافع آن بیشتر است. متاسفانه انواع مختلفی از فیلتر کربنی در بازار وجود دارند که درون آنها بجای کربن گیاهی ، از زغال سنگ و آنتراسیت پر شده است. این فیلترهای ارزان کربنی نه تنها هیچ قدرت جذبی ندارند، بلکه مواد سمی و ناسالم را وارد آب می کنند و برای سلامت مصرف کننده مناسب نیستند. بحث دیگری که وجود دارد اکتیو کردن فیلتر کربن است. یعنی کربن باید فعال شده باشد تا قدرت جذب آن بالا برود. فیلتر کربن به خودی خود قدرت جذب پایینی دارد، به همین دلیل فیلتر کربن را طی فرآیندهایی در کارخانه، در دمای بالا قرار داده و اجازه می دهند حفره های میکروسکوپی و تخلخل زیادی در آن بوجود آید، به این ترتیب فیلتر کربن اکتیو می شود. هرچه فیلتر کربن اکتیو تر باشد، حفره های بیشتری داشته و آلاینده های بیشتری را در خود نگهداری می کند. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد مش یا اندازه دانه های کربن است. هرچه فیلتر کربن دارای مش و دقت مناسب تر و ریزتری باشد، جذب بیشتری خواهد داشت. اگرچه کربن با مش پایین ممکن است باعث گرفتگی فیلتر هم بشود.

فیلتر کربن هنگام تولید دارای گردی است که بخش عمده آن توسط کارخانه تولید کننده گرفته می شود. با این به دلیل جابجایی و سایش دانه های کربن روی هم، ممکن است مقداری گرد کربن یا همان دوده ایجاد شود. فیلتر کربن پودری را لازم است شستشو اولیه دهید. 

نکته مهم دیگری که در کیفیت فیلتر کربن پودری مهم است اما کمتر کسی به آن توجه می کند، موادی است که در بدنه ساخت فیلتر از آن استفاده می کنند. به عنوان نمونه فیلتر کربن دارای یک اورینگ بالای خود است که باید از سیلیکون فودگرید Food Grade بوده و درجه یک باشد. اما متاسفانه بعضی از سازندگان از لاستیک های معمولی استفاده می کنند که مواد به آب بر میگرداند. حتی بدنه پلاستیکی این فیلتر و نمدی که داخل آن قرار می گیرد باید استاندارد خوراکی داشته باشد. بنابراین چیزی که در فیلتر کربن پودری اهمیت زیادی دارد، جنس کربن و ساختار داخلی فیلتر است. اینکه در قسمت بالا و پایین فیلتر از چه محافظی استفاده شده است. زیرا داخل فیلتر ذرات ریز کربن قرار دارد و این مواد به راحتی وارد آب می شوند. به همین دلیل باید قسمت بالا و پایین آن از یک تیکه نمد، توری، الیاف و یا ابر  استفاد شود تا اجازه برگشت کربن به داخل آب را ندهد. هرچه دقت و کیفیت مواد استفاده شده در فیلتر بالاتر باشد قطعا خروجی بهتری خواهد داشت. در نتیجه نقش فیلتر کربن پودری در دستگاه تصفیه آب بسیار حیاتی است. در صورتی که از فیلتر کربن پودری بی کیفیت استفاده شود، غشاء فیلتر ممبران پاره شده و قابل استفاده نخواهد بود. 

روش نصب و تعویض فیلتر کربن پودری:

ابتدا آب ورودی دستگاه تصفیه آب باید بسته شود و سپس دستگاه را از برق بکشید. با استفاده از آچار هوزینگ ، محفظه دوم یا محفظه وسط را باز نمایید. آچار را به سمت چپ بچرخانید تا محفظه فیلتر باز شود. ممکن است به دلیل رسوبات آب، هوزینگ کمی سفت شده باشد. هنگام باز کردن محفظه فیلتر، باید آچار را افقی نگه دارید و از ضربه زدن اجتناب کنید. انجام حرکت اشتباه می تواند باعث شکستن آچار و یا صدمه دیدن محفظه شود.

بعد از باز کردن محفظه فیلتر، آب محفظه را تخلیه کرده و داخل آن را با پارچه و مایع شوینده تمیز کنید. باقی ماندن آلاینده ها درون محفظه باعث رشد باکتری ها و خرابی زود هنگام فیلترهای بعدی می شود. روکش فیلتر کربن پودری را بردارید و فیلتر را به صورت عمودی، طوری که اورینگ آن رو به بالا باشد، درون هوزینگ قرار دهید و هوزینگ را به آرامی ببندید. در صورتی که فیلتر کج قرار گیرد، فاصله ای بین هوزینگ و فیلتر ایجاد شده و باعث عبور ذرات ناخالصی خواهد شد.

از سفت کردن بیش از اندازه هوزینگ خودداری کنید زیرا به اورینگ محفظه صدمه وارد شده و باعث نشت آب خواهد شد. یکی از نکات مهمی که باید به آن دقت شود، این است که حتما فیلتر کربن پودری را قبل از استفاده باید شستشو دهید. بنابراین بعد از بستن محفظه فیلتر کربن پودری، آب را به هیچ عنوان باز نکنید. همچنین محفظه بعد از آن، یعنی محفظه سوم را باز کنید و فیلتر را از داخل آن خارج کنید. اگر دستگاه تصفیه آب شما محفظه سوم پیش تصفیه ندارد، شلنگی را که از محفظه دوم یا همان محفظه کربن پودری خارج می شود، آزاد کنید.

پس از اتمام کار شیر ورودی تصفیه آب را باز کرده و دستگاه تصفیه را به برق وصل کنید. اجازه دهید آب از هوزینگ اول عبور کرده و وارد هوزینگ دوم شود، از هوزینگ دوم نیز عبور کند. اولین آبی که از فیلتر کربن عبور می کند معمولا سیاه رنگ است و ممکن است ذرات ناخالصی درون آن باشد که این آب برای شرب مناسب نیست. حتی نباید وارد دستگاه تصفیه آب و هیچ فیلتر دیگری شود. اجازه دهید به اندازه ۵ تا ۱۰ لیتر آب خارج شود، این کار را تا جایی انجام دهید که آب زلال شود. اگر این کار را انجام ندهید سایر فیلترها خصوصا فیلتر ممبران به شدت صدمه دیده و خراب می شوند. بعد از آن آب را بسته و سایر هوزینگ ها را سر جای خود قرار داده و دوباره مسیر آب را باز نمایید.

همیشه بعد از تعویض کردن فیلتر ۵ تا ۱۰ لیتر اول آب، قابل استفاده نیست، بنابراین سعی کنید شیر ورودی مخزن تصفیه آب ببندید و شیر برداشت آب را که روی سینک نصب شده باز کنید و اجازه دهید ۵ لیتر آب خارج شود. از این آب می توانید برای مصارفی غیر از شرب استفاده نمایید. تا 24 ساعت اولیه دستگاه را از بابت عدم نشت آب کنترل نمایید.

عوارض عدم تعویض به موقع فیلتر کربن پودری

اگر از فیلتر بی کیفیت در دستگاه تصفیه آب استفاده کنید و یا فیلتر کربن پودری را به موقع تعویض نکنید، دستگاه تصفیه آب دچار مشکلات زیر می شود :

• کلر و ترکیبات کلر در فیلتر کربن نمی توانند جذب شوند، بنابراین از فیلتر کربن عبور می کنند و به سرعت وارد فیلتر ممبران می شوند و غشاء فیلتر ممبران را به صورت میکروسکوپی پاره می کند.
• غشاء فیلتر ممبران به کلر بسیار حساس است و هیچ مقاومتی روی کلر و ترکیبات کلر ندارد. در نتیجه فیلتر به سرعت کیفیت و عمر خود را از دست داده و آب خروجی، کیفیت لازم را نخواهد داشت. علاوه بر آن کلر رد شده از فیلتر کربن که وارد فیلتر ممبران می شود، نمی تواند در این فیلتر جذب شود. بنابراین وارد مخزن می شود و لایه های داخلی مخزن را خراب کرده و به مواد درون مخزن صدمه وارد می کند.

***